04-01-2007


Leren horen met de ogen.
Over heel Duitsland zijn er 4 hogescholen met een opleiding gebarentolk.


Als haar medestudenten over Charlotte praten dan maken ze met de rechterhand een golfbeweging in de lucht. Als er iemand dit teken niet kent dan moet hij naar de mondbeweging van zijn gesprekspartner kijken. “Char-lot-te”, kan hij daar dan aflezen. Horen kan je het niet, want waar Charlotte studeert, communiceert men zonder geluiden. Aan het instituut voor Deutsche Gebärdensprache van de Hamburgse universiteit wordt Charlotte een gediplomeerde doventolk. Slechts 4 scholen bieden deze leergang aan in Duitsland. De ‘Golf’, haar naamgebaar dankt Charlotte aan haar familienaam ‘Wellemeyer’. (Welle betekent golf). Net zoals de 21-jarige Charlotte hebben ook beroemdheden hun eigen gebaar. Charlotte lacht als ze het onofficiële gebaar voor Angela Merkel voordoet. Met de rechterwijsvinger trekt ze haar mondhoek naar beneden. Maar er is ook een voornamere variant: men tikt met de vinger op het voorhoofd. “Dat is dan van het woord ‘merken’ (weten) afgeleid” zegt Charlotte.
Gebarentaal is natuurlijk veel meer dan alleen maar het juiste handgebaar. Het bovenlichaam is voortdurend in beweging. De mond spreekt de woorden uit zonder klank, de gezichtsuitdrukking onderstreept het gezegde. Opgetrokken wenkbrauwen staan voor een vraagteken. De spreekruimte eindigt aan de gordellijn. Sinds 2001 is de aanspraak die doven kunnen maken op een tolk bij doktersbezoek in de sociale CAO vastgelegd. Als een dove een tolk nodig heeft, worden de onkosten terugbetaald. De kansen op werk zijn daardoor voor Charlotte zeker gestegen.
Tussen de 450 en 500 gebarentaaltolken werken er momenteel in Duitsland. Dat is onvoldoende. Er zijn in Duitsland ongeveer 80.000 doven. Er zijn 150.000 doven en slechthorenden die de DGS, de Duitse Gebarentaal gebruiken. Natuurlijk is ook in Duitsland de sociale kas leeg. In Hamburg krijgt een doventolk als zelfstandige 42,50 euro per uur, in Thüringen is het 20 euro.
Voor Charlotte haar diploma op zak heeft moet ze 8 semesters studeren. Ze is nu 3 semesters ver en moet nog veel leren. Grammatica en zinsbouw zijn in DGS helemaal anders dan in gesproken Duits. Wat wel gelijk is met gesproken taal, is dat elke streek zijn eigen dialect heeft. Berlijnse doven spreken ook in gebarentaal dubbel zo snel als andere Duitsers. Maar toch kunnen alle Duitse doven elkaar verstaan, ook de Oostenrijkers.

Geen opmerkingen:

Blogarchief